เมื่อไม่กี่วันก่อน ทีมงานกว่า 40,000 คนจากทุกสารทิศทั่วโลก มารวมตัวกันที่สนามกีฬา ณ เมืองหังโจว ประเทศสาธารณะประชาชนจีน เพื่อร่วมงาน 10 ปีเถาเป่า เว็บอีคอมเมิร์ซที่มียอดขายเป็นอันดับหนึ่งในแผ่นดินจีน ตั้งแต่วันแรกที่เปิดตัวในปี 2003 จนถึงตอนนี้ นอกจากจะมี “แจ็ค หม่า” ผู้ก่อตั้งและอดีตซีอีโอขึ้นเวทีแต่งตัวเป็นศิลปินเคป็อปแต่ร้องเพลงจีนแบบคลาสสิกแล้ว เรายังมีเกร็ดความรู้เล่าถึงเส้นทางตลอด 10 แห่งนวัตกรรมอี-คอมเมิร์ซของจีน ที่วันนี้ถือว่าล้ำกว่าคู่แข่งจากคนละทวีปอย่างแอมะซอนและอีเบย์หลายเท่าตัวนัก
ภาพขึ้นเวทีแสดงสดของ “แจ็ค หม่า” ผู้ซึ่งครั้งหนึ่งเคยบอกกับลูกทีมง่าเราบริษัทเราจะไม่สามารถมีกำไรใดๆ ตลอด 3 ปีแรกที่ก่อตั้ง ซึ่งก็เป็นจริง แต่หลังจากนั้นมาก็กลายเป็นหนังคนละม้วน! เพราะ 3 ปีต่อมา กินตลาดได้อี-คอมเมิร์ซจีน (ประเภทลูกค้าขายให้ลูกค้าเอง) ถึง 70% และปีที่แล้ว 2 เว็บในเครืออลีบาบาอย่าง เถาเป่า และ ทีมอล ก็สามารถสร้างยอดขายทะลุ 1 ล้านล้านหยวนได้สำเร็จ (ตัวเลขนี้มากกว่ายอดขายของแอมะซอนและอีเบย์รวมกัน)
ที่ผ่านมาทุกบริษัทยักษ์ใหญ่ในวงการอินเตอร์เน็ตจีน ไม่ว่าจะเป็น Tencent, Baidu, หรือแม้แต่อีเบย์เอง ก็เคยกระโดดมาทำเว็บอี-คอมเมิร์ซด้วยกันทั้งสิ้น แต่ไม่มีรายไหนเลยที่จะบี้เถาเป่าได้!
สิ่งที่ทำให้เถาเป่ามีพ่อค้ามาขายของมากมายก็เพราะไม่มีการเก็บค่าธรรมเนียมในการใช้ระบบ โพสต์สินค้ากี่ชิ้นก็ได้ ทำให้รายได้ระยะแรกคือ การขายธีมเว็บ แต่ระยะหลังมารายได้เต็มๆ คือ โฆษณา ที่มาจากทั้งแบนเนอร์ และระบบค้นหา
เหตุผลเบื้องลึกอีก 2 ประการที่ทำให้เถาเป่ากลายเป็นบริษัทอี-คอมเมิร์ซที่แข็งแกร่ง และแตกต่างจากวิธีทำธุรกิจอี-คอมเมิร์ซของฝรั่งคือ การทำระบบจ่ายเงิน และระบบแชตของตัวเอง
Alipay คือ ชื่อบริษัททำระบบชำระเงินออนไลน์ของเถาเป่า และสามารถใช้ได้กับทุกเว็บไซต์ในเครืออลีบาบา ถูกก่อตั้งขึ้นเมื่อปีแรกที่เถาเป่าเปิดทำการ วิธีดำเนินการของ Alipay เป็นส่วนสำคัญให้อี-คอมเมิร์ซในจีนเบ่งบาน เพราะ Alipay คือ คนกลางที่จะรับเงินจากลูกค้า และส่งต่อให้กับพ่อค้า เฉพาะเมื่อลูกค้าได้รับของและพึงพอใจกับมัน วิธีนี้ทำให้มนต์ดำในแวดวงอี-คอมเมิร์ซที่เจอพ่อค้าเก๊ หรือสินค้าไม่ได้มาตรฐานถูกกำจัดลงอย่างได้ผล และตอนนี้อลีบาบาก็ได้เปิด Alifinace บริษัทดูแลระบบชำระเงินออนไลน์ขึ้นมาต่างหากอีกด้วย
WangWang คือ ระบบแชตแบบทันทีคล้ายกับ MSN ที่เถาเป่าสร้างขึ้นเอาไว้สำหรับให้ลูกค้าและพ่อค้าแชตสอบถามสินค้ากันโดยตรง แบบทันใจ หลังจากเปิดตัวในปี 2004 ก็ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง เพราะนอกจากจะได้คุยกับพ่อค้าแล้ว ยังใช้ช่องทางนี้เป็นสื่อโปรโมทสินค้าใหม่ได้อีกด้วย และตอนนี้ WangWang ก็ถูกอัปเกรดให้ใช้งานบนมือถือและแอปฯ ของเถาเป่าด้วย ทำให้พ่อค้าและลูกค้าสามารถสื่อสารกันได้ตลอดเวลา
และหลังจากที่เถาเป่าโตสุดขีด แต่ปัญหาเรื่องการขายสินค้าเกรดต่ำ ของปลอม เกลื่อนตลาด ทางเว็บจึงหาทางออกใหม่ด้วยการเปิด Tmall.com เว็บไซต์ขายของที่มีคุณภาพ ในปี 2006 มีการการันตีคืนเงินภายใน 12 วันโดยไม่มีเงื่อนไข หากลูกค้าไม่พอใจ และพ่อค้าทุกคนที่จะมาเปิดร้านค้าที่นี่ต้องมีร้านค้าจริงในโลกออฟไลน์มาก่อน
ขอปิดท้ายด้วยวิดีโอเบื้องหลังการขนส่งสินค้าที่ถูกซื้อขายกันผ่านเถาเป่า (ปัจจุบันคิดเป็นกว่าครึ่งหนึ่งของการส่งพัสดุทั้งประเทศ)
อ่าน Timeline ของบริษัทในเครืออลีบาบาอย่างละเอียดที่นี่
อ่านข่าวอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอี-คอมเมิร์ซจีนที่นี่
อี-คอมเมิร์ซจีนพร้อมใจกันเปิดซุปเปอร์มาร์เก็ต
เจาะวิสัยทัศน์ “แจ็ค หม่า” ทำไมมองว่า Amazon จะไปไม่รอด!?!
Alipay ไฮเทคทำระบบจ่ายเงินด้วยเสียงผ่านมือถือ
5 ข้อแนะนำสำหรับการทำธุรกิจกับจีน
