ปัจจุบันการเปิดร้านค้าบน Facebook เป็นเรื่องที่ทำได้ง่าย เพียงเเค่มี Account Facebook เราก็สามารถสร้างหน้า Faacebook Page หรือที่ในอดีตเรียกว่า Fanpage ขึ้นมาสำหรับเปิดขายของได้เเล้ว การเปิดร้านค้าบน Facebook เป็นเรื่องง่ายค่ะ แต่สิ่งที่ยากของมันที่จะตามมาในภายหลังคือ การบริหารจัดการร้านค้า การประชาสัมพันธ์ และการโปรโมท อย่างที่รู้กันดีว่าการโปรโมทร้านค้าบน Facebook นั้น วิธีที่หลายคนต้องผ่านตามาแล้วแน่ๆ หรือสำหรับเจ้าของ Facebook Page บางร้านค้าก็คงจะเคยทำมาแล้วนั่นคือ “การโพสต์ฝากร้านค้าตามหน้า Facebook page คนอื่น” นั่นถือว่าเป็นการโปรโมทร้านค้าของเราอย่างหนึ่งไหม ??? หากมองว่าการประชาสัมพันธ์ร้านค้าบน Facebook คือการทำให้คนรู้จักเยอะๆ การโพสต์ฝากร้านค้าก็อาจจะนับรวมเป็นอีก 1 วิธีในการโปรโมทร้านค้าก็ได้ แต่ไม่ถือว่าเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการโปรโมทเท่าใดนัก ทำไมล่ะ ก็ปกติแล้วใครๆ ที่มีร้านค้าบน Facebook ก็โปรโมทด้วยวิธีนี้ทั้งนั้นนี่นา มันไม่ดีตรงไหน ??? ทันที่อ่านมาถึงตรงนี้ๆ หลายๆ คนอาจจะเกิดคำถามขึ้นมา ว่ามันไม่ดีตรงไหน อะไร ยังไง แล้วต้องทำอย่างไรล่ะ ถึงจะเป็นวิธีที่เรียกว่าดี และเป็นการโปรโมทร้านค้าบน Facebook อย่างมีประสิทธิภาพ
ก่อนอื่น เราต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับ Facebook ก่อนค่ะ
– Facebook เป็นเว็บที่เน้น Community มาตั้งแต่ต้น มากกว่าตั้งใจเปิดมาเพื่อทำการซื้อขายแบบตรงๆ – Facebook เน้นใช้ประชาสัมพันธ์ สื่อสารแบรนด์มากกว่าการเปิดมาเพื่อขายของแบบฮาร์ดเซลล์ – Facebook เลือกที่รักมักที่ชัง หาก Fanpage ของใครมีเนื้อหาที่น่าสนใจจะได้ขึ้นโชว์บนหน้า News Feed ของลูกค้ามากกว่า – แต่ถ้าใครโพสต์ข้อความ spam ซ้ำๆ หรือทำผิดกติกาของ Facebook ก็มีสิทธิ์ถูกแบนหน้า Facebook Page
ทีนี้มารู้จักกับพฤติกรรมของคนเล่น Facebook ส่วนใหญ่กันต่อ
– เริ่มต้นจากการสังเกตตัวเอง เมื่อสมัยยังไม่ได้เปิดร้านค้าออนไลน์ ยังไม่ได้ขายของ เราเล่น Facebook เพราะอะไร?… เราเล่น Facebook เพราะมันสนุก เพราะมันแสดงแต่สิ่งที่เราชอบและน่าสนใจลงในหน้า News Feed ของเรา นี่แหละเหตุผลที่เราติด Facebook – เราได้คุยกับเพื่อน คอมเม้นต์กันสนุกสนาน ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนเก่าสมัยอนุบาล ประถม มัธยม มหาวิทยาลัย หรือแม้แต่เพื่อนใหม่ๆ ที่เป็นเพื่อนของเพื่อนอีกที – เราได้ดู ได้ติดตามในเรื่องราวที่เราชอบ (การกด Like Fancebook Page ต่างๆ) และได้อัพเดตข่าวสารในสิ่งที่เราชอบไวกว่าใคร
ไม่มีใครตั้งใจมาซื้อของใน Facebook ตั้งแต่ต้น คนที่ตั้งใจซื้อของ ค้นหาสินค้าที่เขาต้องการ จะเข้าไปที่ google กันก่อนทั้งนั้น และพอเขาเสิร์ชเจอสินค้าที่ต้องการ จึงค่อยเข้าไปสู่เว็บไซต์นั้นๆ หรือ Fanpage นั้นๆ เอาล่ะ! นี่พอจะอธิบายให้เราเข้าใจคร่าวๆ เกี่ยวกับ Facebook และคนเล่น Facebook กันได้บ้าง ทีนี้เราก็มาเข้าใจในส่วนของการตลาด และการประชาสัมพันธ์ที่ดีกันต่อค่ะ… ความหมายที่เข้าใจง่ายๆ ของคำว่า “การตลาด” คือ การตอบสนองความต้องการของลูกค้า หากลูกค้าต้องการอะไร เราก็สนองในจุดนั้นซะ ส่วน “การประชาสัมพันธ์” คือ การนำเสนอ และสื่อสารการตลาดของเราให้กับกลุ่มลูกค้า เพื่อก่อให้เกิดการซื้อขายแลกเปลี่ยนตามมา
กลับมาที่เรื่องของการโพสต์ฝากร้านค้ากันต่อเลยค่ะ ว่าทั้งหมดที่เรากล่าวมา มีความเกี่ยวข้องและสำคัญอย่างไร
การโพสต์ฝากร้านค้าบน Facebook ไปเรื่อยๆ ด้วยข้อความเดิมๆ ซ้ำๆ ถือเป็น Spam โทษที่ได้รับเบาะๆ คือ Facebook จะซ่อนข้อความที่เราโพสต์ และไม่สามารถทำให้เราโพสต์ Spam ได้ (สิ่งที่เราหลงเข้าใจไปเองว่ามันคือวิธีการโปรโมทร้านค้าที่ได้ผล ประหยัดต้นทุน) หรือหนักขึ้นไปอีกคือเจ้าของ fanpage ร้านค้าที่เราไปโพสต์หว่านไว้ อาจจะรายงานไปยัง Facebook ว่าถูกก่อกวน หนักที่สุดคือร้านค้าบน Facebook ของเราอาจถูกปิดไปเลย ณ จุดนี้หากร้านค้าบน Facebook ของเราถูกปิดไปในขณะที่มันกำลังเริ่มต้น หรือไปได้อย่างสวยงาม ถือว่าไม่คุ้มกันเลย การโพสต์ฝากร้านค้าบน Facebook ถือเป็นการทำลายบรรยากาศการขายของคนอื่น เราไม่มีทางรู้เด็ดขาดค่ะว่าร้านค้าบน Facebook แต่ละร้านจะยินดีกับการที่มีร้านค้าอื่นมาฝากร้านบนพื้นที่ Fanpage ของเขาหรือไม่ หากร้านนั้นยินดีรับฝาก ก็ถือว่าโชคดีไป แต่ถ้าร้านนั้นไม่รับฝาก อย่างเบาๆ เขาก็อาจจะแค่ลบโพสต์ของร้านค้าของเรา หรือหนักๆ เข้าอาจจะมีการต่อว่าดราม่าระหว่างร้านเกิดขึ้น เรื่องแบบนี้เคยมีมาแล้วนะคะ ไม่ใช่ว่าไม่มี เพราะบางคนเขาลงทุนประชาสัมพันธ์ร้านด้วยการทำ SEO การลงโฆษณากับ google หรือ Facebook ที่ต้องเสียเงิน อยู่ๆ มีใครที่ไหนก็ไม่รู้มาโพสต์ “ฝากร้านด้วยนะคะ” ใครบ้างจะไม่เสียอารมณ์ ยิ่งถ้าหากเป็นร้านค้าที่ขายสินค้าประเภทเดียวกันแล้วถูกโพสต์ฝากร้านในหน้า Fanpage ของเขา แน่นอนว่าเขาจะรู้สึกได้ทันทีว่าเราแย่งลูกค้า การโพสต์ฝากร้านค้าบน Facebook เป็นการทำลายบรรยาการหน้าร้านของเราเอง จากที่สังเกตร้านที่นิยมไปโพสต์ฝากร้านค้าบนหน้า Fanpage คนอื่น ร้านนั้นๆ ก็มักจะยอมให้เขาโพสต์กลับด้วย คงถือว่าเป็นการแลกเปลี่ยนกัน แล้วเวลาที่มีลูกค้าเข้ามาที่Fanpage ก็จะพบมีโพสต์ของคนอื่นอยู่ด้วย แล้วอย่างนี้เราจะสร้างแบรนด์บนพื้นที่ Fanpage ของเราให้เด่นชัดได้อย่างไรกันล่ะ และมันยิ่งมีผลมากเมื่อลูกค้าเข้ามาหาร้านของเราผ่านมือถือ หรือแท็บเล็ต เพราะการแสดงผลมันจะไล่ลงมาเป็นแถวเดียว ต่างจากการแสดงผลบนหน้าจอคอมพิวเตอร์ โพสต์ของเราจะถูกคั่นด้วยร้านค้าของคนอื่น สินค้าของคนอื่น เชื่อว่าหลายคนคงไม่ชอบใจแน่นอน หากร้านค้าของเราถูกคั่นด้วยโพสต์ทุกอย่างที่ไม่ใช่ของเรา แต่เป็นของคนอื่น เราคงโปรโมทร้านไม่ได้เต็มประสิทธิภาพแน่ๆ การโพสต์ฝากร้านค้าบน Facebook เป็นปัจจัยก่อให้เกิดดราม่าระหว่างเพจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับร้านค้าที่ขายสินค้าประเภทเดียว เช่น ร้านเสื้อผ้าไปฝากร้านกับเพจดังๆ มีจำนวนคน Like เยอะที่ขายเสื้อผ้าแฟชั่นเหมือนกัน การทำแบบนี้เป็นชนวนดราม่าได้ง่ายๆ บางเพจที่ถูกฝากร้านมากๆ และไม่พอใจ ถึงกับโพสต์ที่หน้า wall ของตัวเลยว่าไม่รับฝากร้าน เพราะรู้สึกเหมือนถูกรบกวน ก็มีมาแล้ว ดังนั้น ไม่ว่าเราจะเขียนฝากร้านค้าด้วยสำนวนที่ดูดีแค่ไหนอย่างเช่น “ถ้ารบกวนกดลบได้เลยนะคะ” “แลก Like กันนะคะ” “ขอพื้นที่ฝากร้านหน่อยนะคะ” ฯลฯ มันไม่ได้ช่วยอะไรขึ้นมาเลย
อารมณ์ของคนถูกฝากร้านมากๆ ก็คงไม่ต่างจากการที่ตัวเองเปิดร้านค้าอยู่ดีๆ ก็มีคนเอาใบโบรชัวร์เดินดุ่มๆ เข้ามาวางในอาณาเขตร้านของเขานั่นแหละ ทีนี้ลองย้อนไปทำความเข้าใจในความหมายคร่าวๆ ของคำว่า “การตลาด” และ “การประชาสัมพันธ์” ดูใหม่ ว่าการที่เราเที่ยวโพสต์ฝากร้านค้าไปเรื่อยๆ มันคือการโปรโมทร้านค้าบน Facebook ที่ตรงต่อกลุ่มลูกค้าจริงๆ ไหม หลายๆ คนอาจจะคิดว่าการโปรโมทร้านค้าบน Facebook ด้วยการโพสต์ฝากร้านค้านี่แหละดีที่สุดแล้ว เพราะไม่ต้องลงทุนอะไรสักบาท อยากให้หันมามองเสียใหม่ค่ะ ด้วยเหตุผลต่างๆ ที่เราได้บอกกันไปแล้ว การมีดราม่าเกิดขึ้นในเพจ หรือถูกปิดเพจไป เป็นอะไรที่ไม่คุ้มกันเลย ในโลกการค้าขายออนไลน์ไม่มีอะไรที่ฟรีไปทั้งหมด บางอย่างที่เราคิดว่ามันฟรี บางทีต้นทุนแฝงมันอาจจะแพงกว่าการเสียเงินจ่ายค่าโฆษณาก็เป็นได้
